Όλοι λίγο
πολύ έχουμε ακούσει τη φήμη για την ψηφοφορία που αφορούσε την καθιέρωση των
αγγλικών ή των ελληνικών ως της επίσημης γλώσσας των Ηνωμένων πολιτειών, όπου η
αγγλική είχε υπερτερήσει της ελληνικής για μία μόλις ψήφο.
Ο μύθος λοιπόν λέει
ότι μόλις κέρδισαν την ανεξαρτησία τους οι Ηνωμένες Πολιτείες το 1776, οι
νομοθέτες τους θέλησαν να αποφασίσουν ποια γλώσσα θα είναι η επίσημη του
νεοσύστατου κράτους. Και καθώς τα αγγλικά θύμιζαν την αποικιοκρατία, κάποιοι
πρότειναν (λέει ο μύθος) να επιλεγούν τα ελληνικά σαν επίσημη γλώσσα του
κράτους, αφού τα ελληνικά ήταν η γλώσσα που γέννησε τη δημοκρατία.
Η ψηφοφορία
έγινε και για μία μόνο ψήφο τα ελληνικά ηττήθηκαν και προκρίθηκαν τα αγγλικά,
λέει ο μύθος, κι έτσι χάσαμε την ευκαιρία να έχουμε τη γλώσσα μας
κοσμοκράτειρα. Ποια ελληνικά όμως υποτίθεται ότι έχασαν την ψηφοφορία; Τα
αρχαία ελληνικά υποθέτουμε, αφού δεν υπήρχε τότε διαμορφωμένη ενιαία κοινή
νεοελληνική γλώσσα. Ο μύθος αυτός δεν κυκλοφορεί και πολύ στις μέρες μας επειδή
έχει ανασκευαστεί πειστικά. Ωστόσο, σε πολλές ιστοσελίδες θα βρείτε ένα
παράθεμα που αποδίδεται στον Ξενοφώντα Ζολώτα, που φαίνεται να υιοθετεί τον
μύθο της «μίας ψήφου»: «Ο Ουάσιγκτον, ο Τζέφερσον, ο Άνταμς και άλλοι όταν
συνέτασσαν το Σύνταγμα των Ηνωμένων Πολιτειών στα 1787 –που ισχύει με μερικές
νέες παραγράφους, που ψηφίστηκαν για προσαρμογή στις νέες εξελίξεις, μέχρι
σήμερα στον αρχικό κορμό του– είχαν προτείνει η γλώσσα του νέου κράτους να
είναι η ελληνική, προς τιμή της γλώσσας του Έθνους εκείνου, που πρώτο γέννησε
και ελίκνισε τη Δημοκρατία και τη διέδωσε στον κόσμο. Για μία ψήφο μόνο
προκρίθηκε και υιοθετήθηκε τελικά η αγγλική αντί της ελληνικής». Δεν
αποκλείεται να το είχε γράψει αυτό ο Ζολώτας πριν από καμιά πενηνταριά χρόνια,
γιατί την εποχή εκείνη ο μύθος ήταν πράγματι διαδεδομένος. Φυσικά, η αλήθεια
είναι ότι καμιά τέτοια ψηφοφορία δεν έχει γίνει· ούτε για τα ελληνικά, ούτε για
καμιά άλλη γλώσσα. Τα πρακτικά και τα άλλα επίσημα κείμενα του Κογκρέσου των
Ηνωμένων Πολιτειών υπάρχουν στη διάθεση του καθενός και καμιά ψηφοφορία δεν
καταγράφεται για την ανάδειξη επίσημης γλώσσας. Στην πραγματικότητα, πουθενά
στο Σύνταγμα των ΗΠΑ ή σε άλλο θεσμικό ή νομοθετικό κείμενο της χώρας δεν
υπάρχει ορισμός επίσημης γλώσσας. Τα αγγλικά είναι η εκ των πραγμάτων επίσημη
γλώσσα, αλλά δεν έχουν θεσμική κατοχύρωση. Έτσι σήμερα ο μύθος της μίας ψήφου
έχει πια ξεθωριάσει. Ούτως ή άλλως, ακόμα και στην εντελώς υποθετική περίπτωση
που μια πλειοψηφία αιθεροβαμόνων φιλελλήνων στο Κογκρέσο ψήφιζε να γίνουν τα
ελληνικά επίσημη γλώσσα, θα ήταν εντελώς αδύνατο να επικρατήσει κάτι τέτοιο
στην πράξη αφού τα ελληνικά ήταν πέρα για πέρα άγνωστα σε όλους τους
Αμερικανούς πολίτες (την εποχή εκείνη οι Έλληνες μετανάστες ήταν ελάχιστοι).
